مراقبت های ادغام یافته ازدواج، باروری سالم و فرزندآوری
آموزش/مشاوره فرزندآوری
(ویژه ارائه دهنده خدمت)
معاونت بهداشت
مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس (اداره جوانی جمعیت)
1402
(نسخه)02
2
راهنمای بسته خدمت آموزش/مشاوره فرزندآوری
عنوان
صفحه
مقدمه ........................................................................................................................................................................................................................................................... 3
جدول شماره .1راهنمای مراقبت های ادغام یافته ازدواج، باروری سالم و فرزندآوری .................................................................................................................................................... 6
نحوه گرفتن شرح حال و شناسایی گروه هدف ......................................................................................................................................................................................................... 8
الگوریتم شماره .1مسیر ارائه خدمت آموزش/ مشاوره فرزندآوری............................................................................................................................................................................10
گروه هدف در آموزش/مشاوره فرزندآوری .......................................................................................................................................................................................................... 14
جدول شمار .2راهنمای چگونگی ارزیابی، طبقه بندی و اقدام ارزیابی در برنامه آموزش/مشاوره فرزندآوری...................................................................................................................... 16
اصول کلی آموزش/ مشاوره فرزند آوری ............................................................................................................................................................................................................ 17
مراحل مشاوره فرزند آوری بر اساس رویکرد )17 .............................................................................................................................................................. SOC( Stage of Change
فرم ضمیمه : چارچوب ارایه خدمات سلامت باروری و فرزند آوری ......................................................................................................................................................................... 22
منابع .......................................................................................................................................................................................................................................................... 23
3
مقدمه
"باید در تمام طرح ها، خانواده مبنا و محور باشد". مقام معظم رهبری
خانواده اولین سلول جامعه و نخستین نهاد اجتماعی است و حفظ و ارتقاء سلامت باروری زوجین در مسیر تقویت و تحکیم خانواده و تداوم چرخه باروری زیر بنای اساسی توسعه اقتصادی
اجتماعی هر کشور است. سلامت باروری وضعیت خوب بودن از لحاظ جسمی، روانی و اجتماعی فرد در رابطه با فرایند و عملکرد تولید مثل و باروری است و تنها نداشتن بیماری نیست. از
این رو، توجه به همه ابعاد سلامت باروری و حمایت از خانواده، مادر و کودک منجر به بهبود شاخص های سلامت و همچنین شاخص های جمعیتی می گردد. در حال حاضر، کشور با
چالش های جدی مسائل جمعیتی همچون تاخیر در ازدواج، تاخیر در فرزندآوری، عدم تمایل به فرزندآوری، تک فرزندی، قانع بودن به دو فرزندی، افزایش ناباروری،روند
صعودی متوسط سن ازدواج در سال های اخیر و تاخیر طولاني در تولد فرزند اول (بیش از 5سال پس از ازدواج) و همچنین فواصل طولاني بین تولد فرزندان مواجه شده
است. این مسائل منجر می شود فرصت های مناسب برای بارداری اول و بارداری های بعدی از دست برود و به نوبه خود محدود شدن فرزندآوری را به دنبال داشته باشد. همچنین اگر
زوجین در آغاز زندگی دارای مشکلات باروری باشند، ایجاد فاصله طولانی بین ازدواج و تولد اولین فرزند موجب خواهد شد که مشکل ناباروری برای مدت طولانی تری از نظر پوشیده بماند
و طبیعتا درمان های بعدی را نیز با مشکلات بیشتری روبرو کند.از سوی دیگر، کشور با بحران کاهش باروری، کاهش نیروی مولد و جوان در آینده و همچنین پیشروی جمعیت کشور به
سمت سالمندی مواجه شده است. بررسیهای انجام شده حاکی از آن است که نرخ باروری کلی کشوردر طی این سال ها شیب نزولی سریعی را داشته است. سال 1401این میزان به 1/66
رسیده و این روند کاهشی همچنان ادامه داشته و با سطح جانشینی 2/5فاصله زیادی دارد. مجموعه حاضر به منظور کمک در ارائه خدمات مطلوب ازدواج، سلامت باروری، فرزندآوری،
ناباروری تهیه گردیده است. بر اساس اسناد بالادستی و قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت ، راهبردهای مراقبت های ادغام یافته ازدواج، باروری سالم و فرزندآوری به شرح ذیل لازم
الاجرا می باشد:
4
آموزش های هنگام ازدواج مشتمل بر چهار سرفصل آموزشي مي باشد:
- سلامت جنسی، باروری و عوارض پیشگیری از بارداری
- فرزندآوری و فواید بارداری
- مهارت های زندگی-خانوادگی
- اخلاق، احکام، حقوق و حرمت جنین و قبح سقط جنین
- آموزش/مشاوره فرزندآوری مشتمل بر عناوین ذیل مي باشد:
- فواید بارداری ،شیردهی و فرزندآوری
- شبهات فرزندآوری
- عواقب ناشی از تاخیر در فرزندآوری
- عواقب ناشی از بی فرزندی، تک فرزندی
- آثار منفی کم فرزندی در خانواده
- فرزندآوری از دیدگاه طب ایرانی
- عواقب پزشکی، روانی و اجتماعی سقط عمدی جنین، مبانی شرعی، قانونی و اخلاقی مرتبط با آن
- پیشگیری و تشخیص بهنگام ناباروری مشتمل بر عناوین ذیل مي باشد:
- آموزش اصلاح سبک زندگی
- آموزش پیشگیری از عوامل مستعد کننده ناباروری
- آموزش در خصوص آندومتریوز
- آموزش سندرم تخمدان پلی کیستیک
- غربالگری و شناسایی علل مستعد کننده (آندومتریوز، تخمدان پلی کیستیک) و موارد مشکوک به ناباروری و در نهایت ارجاع به سطوح بالاتر
5
- آموزش عوارض استفاده از روش های پیشگیری از بارداری شامل روشهای ذیل است:
- روشهای هورمونی پیشگیری از بارداری
IUD -
- کاندوم
6
 

جدول شماره .1راهنمای مراقبت های ادغام یافته ازدواج، باروری سالم و فرزندآوری
آموزش/مشاوره فرزندآوری
 

7
آشنایي با بسته آموزش/مشاوره فرزندآوری
مجموعه آموزش/مشاوره فرزندآوری مبنای عمل در مراکز جامع شهری-روستایی، پایگاه ها وخانه های بهداشت خواهد بود. جداول راهنما برای مرور کلی و سریع خدماتی است که
ارائه دهنده خدمت می بایست ارایه نمایند. به این معنا که در هر ملاقات، مراقبت هایی که در زیر ستون آن مشخص شده است، باید به مراجعین ارایه گردد.
مفهوم رنگ ها
در چارت های ارایه خدمت از سه رنگ قرمز، زرد و سبز استفاده شده است.
الف- رنگ قرمز1نشان دهنده شرایط اورژانسی است. یعنی مراجعه کننده با شرایط نیازمند مراقبت ویژه روبرو می باشد و اقدام مناسب این رنگ، ارجاع فوری یا اعزام
(بلافاصله) است. در موارد اعزام ارایه دهنده خدمت موظف است ، فرد را به سطح بالاتر انتقال دهد.
ب- رنگ زرد نشان دهنده نیاز مراجعه کننده به اقدام خاص است. فرد باید بر حسب نوع عارضه در 48ساعت اول پس از مراجعه (ارجاع در اولین فرصت) و یا حداکثر طی
یک هفته (ارجاع غیر فوری) توسط سطوح بالاتر بررسی و نتیجه آن مشخص گردد.
پ- رنگ سبز نشان دهنده امکان ارایه خدمت بدون نیاز به ارجاع به سطوح بالاتر است.
نکات قابل توجه
.1مراقبت ها و اقدامات تعیین شده در مجموعه می بایست بر اساس شرح وظایف ارائه دهنده خدمت انجام شود.
.2اگر مراجعه کننده به دلایلی نیازمند حالت های مختلفی از ارجاع (فوری، غیر فوری، در اولین فرصت) است، اعزام و ارجاع فوری در اولویت قرار دارد.
.3مراجعه کننده که ارجاع فوری شده است باید حداکثر تا 24ساعت، پیگیری شود.
. 1در این بسته شرایط نیازمند مراقبت ویژه وجود ندارد.
8
.4ارجاع در اولین فرصت، لازم است در عرض 48ساعت پیگیری شود. اگر مورد ارجاع به هر دلیلی (امتناع مراجعه کننده،) طی 48ساعت به سطح بالاتر مراجعه
نکرد، مانند ارجاع فوری اقدام شود.
.5فردی که ارجاع غیر فوری شده است، باید پس از یک هفته، پیگیری و وضعیت وی مشخص شود. اگر مورد ارجاع پس از یک هفته به هر دلیلی به سطح بالاتر
مراجعه نکرد، به وی اهمیت مراجعه به سطح بالاتر آموزش داده شده و مجدد پیگیری شود.
.6مراجعه به موقع در تاریخ های تعیین شده باید به فرد تاکید شود. در صورت عدم مراجعه در تاریخ مقرر، حداکثر طی یک هفته پیگیری شود.
.7پسخوراندهای دریافت شده از سطوح بالاتر، باید در فرم مربوطه در سامانه پرونده الکترونیک ثبت گردد.
.8توجه شود که استفاده از این مجموعه بدون ثبت اطلاعات، ارجاع و پیگیری مراجعه کننده، موثر نخواهد بود.
اصول کلي
مطالب زیر به عنوان اصول کلی در ارایه خدمات در نظر گرفته شده است:
مراقبت ها و اقدامات تعیین شده در مجموعه می بایست بر اساس شرح وظایف ارائه دهنده خدمت انجام شود.
نحوه گرفتن شرح حال و شناسایي گروه هدف
ارایه خدمات آموزش/ مشاوره فرزندآوری پس از گرفتن شرح حال و کسب اطلاعات لازم از مراجعه کننده و تعیین نوع خدمت مورد نیاز فرد، انجام خواهد شد. لازم است در ابتدا
بهورز/ مراقب سلامت، ماما ، ماما- مراقب و پزشک تاریخچه قاعدگی و بارداری و وضعیت فرد را از نظر سلامت باروری تعیین نموده و توضیحات لازم را در خصوص چگونگی
مراحل ارایه خدمت، با آرامش و بدون القای نگرانی، به مراجعه کننده بیان نماید. سپس می بایست بر اساس سوالات پرونده الکترونیک سلامت، نسبت به تشکیل/ تکمیل پرونده
سلامت باروری و آموزش/ مشاوره فرزندآوری فرد اقدام نماید.
9
ارائه دهنده خدمت سلامت باید سعی نماید تا حتی الامکان در محیط آرام و خلوت نسبت به گرفتن شرح حال از فرد سوال نماید تا وی بتواند با احساس امنیت و آرامش
اطلاعات باروری خود را به درستی بیان کند. اطلاعات مورد نیاز برای دریافت خدمات سلامت باروری و آموزش/ مشاوره فرزندآوری در بخش های زیر عنوان شده است.
الف – شرایط عمومي
 

10
بدیهی است که این سوالات یکبار در پرونده الکترونیک سلامت ثبت می گردد و در صورت ثبت قبلی اطلاعات (به جز تارخ آخرین ازدواج)، نیازی به ثبت مجدد این موارد توسط ارائه دهنده خدمت نخواهد
بود.(مطابق فرم ضمیمه)
ب- تاریخچه سلامت باروری
این بخش شامل دو قسمت است:
درصورتی که فرد قاعده نمی شود و با توجه به سن، اگر بلوغ وی کامل نشده است، می بایست بر اساس بسته خدمت نوجوانان و جوانان به وی ارائه خدمت شود.
در صورت گزینه سایر (آمنوره ناشی از مصرف دارو، شیردهی و ...) فرد تا 18ماه کامل کودک واجد ارائه خدمت آموزش/ مشاوره فرزندآوری نمی باشد. اما توجه داشته باشید در
صورت بارداری در هر دو حالت ماما با وی مشاوره تخصصی داشته باشد که بارداری هیچگونه مشکلی برای وی ایجاد نخواهد کرد و ایشان می توانند با آرامش و سلامتی (بدون القاء
ترس و هراس) بارداری را سپری کنند.
در صورتی که فرد مشکوک به بارداری یا بارداری باشد، می بایست بر اساس بسته خدمت سلامت مادران به وی ارایه خدمت شود.
در صورت یائسگی و هیسترکتومی فرد می بایست بر اساس بسته خدمت میانسالان به وی ارائه خدمت شود.
نتیجه آخرین بارداری نیز شامل: تولد زنده، مرده زایی، سقط پرسیده شود.
منظور از بارداری، مواردی است که با انجام آزمایش بارداری BHCGو یا سونوگرافی باردار بودن فرد مسجل شده باشد.
تعداد بارداری، تعداد سقط، نوع سقط، تعداد زایمان، نوع زایمان و تعداد فرزند زنده، مول، حاملگی خارج از رحم مربوط به کل دوران باروری( ازدواج قبلی و فعلی) می باشد.
پ- وضعیت فعلي سلامت باروری
با پرسش سوالات این قسمت، وضعیت فعلی مراجعه کننده از نظر سلامت باروری و فرزند آوری مانند: اقدام به فرزند آوری، مدت زمان این اقدام، نتیجه اقدام : بارداری یا عدم بارداری
مشخص گردد.
در صورتی که فرد واجد شرایط فرزندآوری بوده و در حال حاضر برای بارداری اقدام کرده است، با توجه به مدت زمان اقدام به بارداری، مسیر ارایه خدمت مشخص خواهد شد.
در صورتی که فرد ازدواج کرده است و فرزند ندارد، بر اساس مدت زمان آخرین ازدواج و در صورتی که سابقه بارداری داشته باشد بر اساس نتیجه آخرین بارداری مسیر
ارائه خدمت تعیین می شود..
11
.1یائسگی یا منوپوز طبیعی: به دوره ای فیزیولوژیک از زندگی زنان گفته می شود که تخمدان ها تولید هورمون استروژن را متوقف می کنند و مشخصه آن پایان باروری و قطع قاعدگی است. یائسگی قطعی معمولا با قطع قاعدگی به مدت یک سال شناخته می شود و
سن وقوع آن 45تا 55سالگی (میانگین 50تا 51سالگی) است. بعد از آخرین قاعدگی ) 2 (FMPدوره پست منوپوز آغاز می شود.
شک به یائسگی: دوره گذار یائسگی و به عبارت دیگر دوره پری منوپوز یا کلیماکتریک دوره زمانی قبل و بعد از یائسگی است و بطور متوسط 4سال طول می کشد. ممکن است علائم یائسگی نیز قبل از قطع کامل قاعدگی آغاز شده و زمان زیادی طول بکشد تا منوپوز قطعی اتفاق
بیفتد. ذکر این نکته ضروری است که ممکن است علایم یائسگی به دلیل عوامل بیماری زا نظیر برداشتن تخمدان ها و ... زودتر از سن یائسگی اتفاق بیفتد.
توجه شود که در صورت تغییر شرایط فرد (اعم از بارداری، زایمان، شیردهي، بیماری و یا بهبود بیماری) و عدم ثبت اطلاعات در سایر برنامه های سلامت، مي بایست اطلاعات فوق به روز شود.
Final menstural period 2
12
الگوریتم شماره .1
مسیر ارائه خدمت آموزش/ مشاوره فرزندآوری: بهورز/ مراقب سلامت، ماما-مراقب، ماما و پزشک
 

بررسی/تکمیل پرونده (درصورت تکمیل اطلاعات توسط ارائه دهند خدمت بررسی اطلاعات و در غیر این صورت، تکمیل اطلاعات صورت گیرد)
بطور منظم قاعده می شود؟
ورود به برنامه
سلامت مادران
یائسه /هیسترکتومی
شده است؟
ورود به برنامه
میانسالان
آیا اختلال بلوغ،
آمنوره دارد؟
ورود به برنامه جوانان
و نوجوانان
آیا آمنوره شیردهی،
مصرف دارو دارد؟
ورود به برنامه
فرزندآوری
ارجاع به متخصص
زنان و پیگیری
ارجاع
خیر
ورود به برنامه
فرزندآوری
بلی
آیا بر اساس LMPباردار
است؟
بلی
خیر
بلی
خیر
خیر
بلی
بلی
خیر
13
ب
آیا فرزند دارد؟ کمتر از 6زندگی مشترک است؟ ماه از
خیر
آموزش/مشاوره فرزندآوری
بعد از گذشت 6ماه از زندگی
آخرین بارداری سقط
بوده است؟
آخرین بارداری
مرده زایی بوده
است؟
ارجاع به متخصص زنان و
پیگیری پس خوراند
آخرین فرزند زیر
12ماه است؟
ارائه مراقبت گروه سنی
سقط خودبخودی بوده
آموزش/مشاوره فرزندآوری است؟
مشاوره مامایی / ارائه,محتوی
برای بارداری
اقدام کرده است؟
آموزش/مشاوره فرزندآوری
باردار شده است؟
آیا 6ماه از اقدام گذشته
است؟
بیش از 35سال
دارد؟
پیگیری 12ماه بعد از
شروع اقدام
ارزیابی از نظر مشکلات باروری
و در صورت نیاز ارجاع
بلی بلی
بلی بلی خیر بلی
خیر
خیر
بلی
خیر
بلی
خیر
بلی خیر
بلی
ورود به برنامه سلامت
مادران
بلی
ورود به برنامه سلامت
مادران
خیر
آیا آخرین
بارداری EPبوده
؟؟است؟
خیر
ارجاع به متخصص زنان
و پیگیری پسخوراند
بلی
آیا آخرین بارداری
مول بوده است؟
پیگیری تا صفر شدن بتا
بلی
خیر
14
آخرین فرزند 12
ماه دارد؟
ارائه مراقبت گروه سنی
ارائه محتوی های مرتبط
ارائه
آخرین فرزند 18ماه
و بیشتردارد؟
ارائه مراقبت گروه سنی
پیگیری در 18ماهگی
پ
آیا اقدام به بارداری
کرده است؟
مشاوره فرزندآوری
پ
باردار شده است؟
ورود به برنامه سلامت
مادران
پ
6ماه از اقدام
گذشته است؟
بیش از 35سال
دارد؟
ارزیابی مشکلات باروری و در صورت
نیاز ارجاع به ماما-مراقب یا پزشک
ورود به برنامه سلامت
مادران
پ
پیگیری 12ماه بعد از
اقدام
پ
بلی
خیر
بلی
خیر
خیر
بلی
خیر
بلی
بلی بلی
خیر خیر
15
گروه هدف در آموزش/مشاوره فرزندآوری
خدمت آموزش و مشاوره فرزندآوری پس از ارزیابی تاریخچه و وضعیت فعلی سلامت باروری به زنان 10-54سال همسردار با شرایط ذیل ارائه می گردد:
زنانی که حداقل 6ماه از شروع زندگی مشترک آنها گذشته است. فرزند نداشته و در حال حاضر باردار نمی باشند.
زنانی که سن آخرین فرزند آنها 18ماه و بیشتر است.
زنانی که در آخرین بارداری سابقه سقط داشته اند.
زنانی که با هر سن و تعداد فرزند تمایل به داشتن فرزند دارند.
پیگیری برحسب سابقه مادر متفاوت است:
سقط خودبخودی آموزش/مشاوره فرزندآوری در هنگام مراجعه و پیگیری سه ماه بعد
مرده زایی ارجاع به متخصص زنان جهت بررسی و پیگیری پسخوراند
حاملگی خارج از رحم ارجاع به متخصص زنان جهت بررسی و پیگیری پسخوراند
مول تا صفر شدن BHCGصبر کنید و سپس آموزش/مشاوره فرزندآوری
سقط عمدی مشاوره با ماما در مورد قبح سقط و عوارض آن و پیگیری شش ماه بعد
تعاریف شایع :
تعریف بی فرزندی: زنانی که فرزند نداشته و در حال حاضر باردار نمی باشند.
تعریف تک فرزندی: زنانی که دارای یک فرزند زنده با سن یک سال و 5ماه و 29روز می باشد.
تعریف دو فرزندی: زنانی که دو فرزند زنده داشته و سن آخرین فرزند یک سال و 5ماه و 29روز می باشد.
تعریف سه فرزندی و بیشتر : زنانی که سه فرزند زنده داشته و سن آخرین فرزند یک سال و 5ماه و 29روز می باشد
16
 

طبقه بندی
ارزیابي گروه هدف
اقدام
جدول شمار .2راهنمای چگونگي ارزیابي، طبقه بندی و اقدام ارزیابي در برنامه آموزش/مشاوره
فرزندآوری
17
اصول کلي آموزش/ مشاوره فرزند آوری:
مراحل مشاوره
نحوه ارائه مشاوره
محتوای مشاوره ( متعاقبا در بسته جداگانه ارسال خواهد شد).
مراحل مشاوره فرزند آوری بر اساس رویکرد SOC( Stage of Change)3
Pre-contemplation . مرحله پیش تفکر یا1
Contemplation . مرحله تفکر2
Preparation . مرحله آمادگی3
.4مرحله عمل Action
Maintenance . مرحله تداوم5
یکی از مهمترین گام های انجام یک آموزش/ مشاوره موفق، شناخت مراجعه کننده است. مسلماً ارایه دهنده خدمت مشاوره در یک جلسه مشاوره قادر نخواهد بود که شناخت
کاملی از ویژگی های فردی مراجعه کننده را به دست آورد ولی تلاش برای دانستن حداقل ها، نیازی است که باید برآورده شود. ارایه دهنده خدمت زمانی قادر خواهد بود به
مراجعه کننده کمک کند که بتواند مشکل او را به خوبی بشناسد.
در مرحله پیش تفکر فرد هیچ قصد و نیتی برای تغییر رفتار در شش ماه آینده ندارد. فقدان اطلاعات، انگیزه، مقاومت در ایجاد تغییر و عدم آمادگی برای مداخله از علل
باقی ماندن در مرحله پیش تفکر است.
مثال: مریم 30ساله که چهار سال است ازدواج کرده و با همسرش زندگی می کند و مشکلی از نظر مالی ندارد. تمایلی به داشتن فرزند ندارد و از زندگی خود راضی است. او از
فواید فرزندآوری به موقع و عواقب فرزندآوری دیر هنگام اطلاع کافی ندارد. تمایلی هم به تغییر رفتار و سبک زندگی خود ندارد. او در مرحله پیش تفکر است. در خصوص این
افراد باید روی نگرش آنها به فرزندآوری بهنگام و خانواده شاد کار کرد.
3
. مراحل مشاوره SOCبه تفصیل در محتوی مشاوره فرزندآوری آورده شده است.
18
در مرحله تفکر فرد قصد تغییر رفتار در شش ماه آینده را دارد. ولی این افراد مدام تصمیم خود را عوض می کنند، ممکن است چند هفته یا چند ماه طول بکشد یا حتی به
مرحله بعد نروند اقشارتحصیل کرده، زیاد در این مرحله می مانند.
بهورز، مراقب سلامت و ماما مزایای فرزند آوری به موقع و عواقب بی فرزندی را به وی شرح می دهد مریم تصمیم دارد در خصوص داشتن فرزند فکر کند (مرحله تفکر)
مثال: مریم به دلیل تحصیل و کار، فرزنددار شدن را عقب انداخته اکنون تصمیم دارد بعد از فارغ التحصیلی و تغییر در زندگی برای فرزندآوری برنامه ریزی کند (حدود
شش ماه آینده) او در مرحله تفکر است.
در مرحله آمادگي افراد برنامه ریزی فعال برای تغییر دارند. این افراد قصد تغییر رفتار در یک ماه آینده را دارند. گام هایی هرچند کوچک در این خصوص برداشته اند و برای
تغییر برنامه ریزی کرده اند و زندگی خود را بر اساس آن تنظیم می کنند. این افراد فکر می کنند آیا توانایی تغییر را دارند؟ پس باید روی تقویت اعتماد به نفس آنها کار
کرده و موانع را برای آنها برداشت و یا در برداشتن موانع به آنها کمک کرد.
مثال: مریم با مراجعه به پزشک متخصص زنان متوجه شده است تخمدان پلی کیستیک( )PCOدارد وی ناراحت است که چرا زودتر برای داشتن فرزند اقدام نکرده که
متوجه بیماری خود شود . مریم فعلا دارو دریافت کرده است ولی دارو را نامنظم مصرف می کند. وی روی تغذیه و فعالیت ورزشی خود کنترلی ندارد. در هفته گذشته به
مشاور تغذیه و چند باشگاه ورزشی جهت برنامه ریزی و هزینه آن مراجعه کرده و قصد دارد در هفته آینده در برنامه های ورزشی شرکت کرده و دارو هایش را مصرف کند.
او از فواید داشتن فرزند و خانواده شاد آگاهی دارد در همین راستا هم گام برداشته است ( مراجعه به متخصص زنان جهت درمان ،PCOمراجعه به مشاور تغذیه و ...) و قصد
تغییر رفتار در آینده نزدیک را دارد وی در مرحله آمادگی است.
در مرحله عمل افراد تغییر آشکاری در رفتار خود ایجاد کرده اند. این افراد نیازمند تشویق و حمایت اجتماعی و خانوادگی هستند تا در این مرحله باقی بمانند و به مراحل
بعدی بروند. در این مرحله فرد از تصمیم گیری به اقدام رسیده است.
مثال: اکنون مریم پنجمین سالگرد زندگی مشترک خود (پس از یک سال مشاوره) را با جواب مثبت تست حاملگی ( )BHCGخود جشن می گیرد. و از تاثیرات مثبت
فرزندآوری برسلامت فیزیکی، روحی و روانی خود آگاه بوده و یقین دارد این دوران زیبا به خوبی و سلامتی سپری می شوند. او در مرحله عمل است.
در مرحله تداوم افراد تلاش می کنند از بازگشت به رفتار قبلی پیشگیری کنند. بیش از شش ماه از تغییر رفتار گذشته است، این مرحله نشانه تداوم سبک زندگی جدید
است. فرد از تغییر لذت برده و اعتماد به نفس او بیشتر می شود.
19
مثال: مریم اکنون زایمان کرده و زندگی شادی را برای خود و همسرش مهیا کرده است از صدای کودک خود در منزل، دوران شیردهی و صحبت با کودک لذت می
برد.همسرش مهمترین فرد در حمایت و ایجاد انگیزه لذت بخش زندگی برای اوست. او تصمیم دارد این لذت را برای زنانی که ازدواج کرده ولی تمایلی به فرزند ندارند شرح
دهد او هرگز حاضر نیست به زندگی قبلی خود و تفکرات غلط در خصوص فرزند داشتن برگردد وی در مرحله نگهداری است.
در هر مرحله از تغییر ممکن است فرد به مراحل قبل برگردد، این بازگشت می تواند به هر قسمت چرخه تغییر باشد.
مراحل تغییر رفتار
 

20
 

21
مکان و مدت زمان مشاوره فرزندآوری:
مشاوره در یک اتاق جداگانه در اتاقی با متراژ 9-6متر مربع انجام شود.
درب ضد صدا باشد.
نور کافی و مناسب داشته باشد.
مدت زمان مشاوره 15تا 25دقیقه متناسب با جلسات و با حوصله مراجعه کننده تنظیم گردد.
نحوه ارائه مشاوره :
حضوری بعد از مراجعه یک، هر شش ماه در سه مرحله و سپس سالیانه است.
تلفنی در صورت عدم مراجعه حضوری، در ابتدا سه روز بعداز عدم مراجعه پیامک برای فرد ارسال می گردد که نوبت ارائه خدمت به شما فرا رسیده است و یک هفته صبر می
کنیم تا فرد مراجعه کند در صورتی که مراجعه نکرد. سه روز بعد با او تماس تلفنی برقرار می کنیم و علت عدم مراجعه را جویا می شویم و به او فرصت می دهیم طی 10روز
کاری مراجعه کند. در صورت عدم مراجعه بعد از 10روز با وی تماس گرفته و در مورد اهمیت مراجعه توضیح می دهیم و اینکه اگر وقت دارد اجازه می گیریم تا با وی در
خصوص مشاوره فرزنداوری صحبت کنیم و اگر وقت ندارد ساعت تماس بعدی را اعلام کند تا با وی تماس حاصل شود. به خاطر داشته باشد شروع مکالمه و مشاوره بسیار
حایز اهمیت می باشد تا مادر جذب شده و کامل به سخنان شما گوش فرا دهد.
*نحوه ارائه مشاوره به تفصیل در محتوی آموزش/ مشاوره فرزندآوری آورده شده است.
فرم ضمیمه : چارچوب ارایه خدمات سلامت باروری و فرزند آوری
تشکیل/ تکمیل اطلاعات سلامت باروری و آموزش/مشاوره فرزندآوری
الف- شرایط عمومي
.1تاریخچه قاعدگي:
.2تاریخچه بارداری:
پ- وضعیت فعلي سلامت باروری و فرزند آوری
 

23
منابع:
.1ایران جوان بمان، عباسی ولدی، محسن. انتشارات جامعه الزهرا، قم. .1392
2. Stages of Change Theory, Chapter of book, Nahrain Raihan; Mark Cogburn, National Library of
medicine, 2022, StatPearls Publishing LLC.
.3راهنمای گام به گام تولید محتوای رسانه ای استاندارد با موضوع خانواده و جوانی جمعیت، معاونت بهداشت، اداره جوانی جمعیت، دبیرخانه قرارگاه
جوانی جمعیت، .1401
.4مجموعه شیوه زندگی سالم میانسالان، جلد 1مشاوره برای تغییر رفتار سلامت ( ، )SOCراهنمای مدیران و مربیان، ویرایش نخست 1397
5. when to Have a Second Baby, By Katrina Brown Hunt , Updated on July 16, 2023.
6. Gtting another pregnancy, The Office on Women's Health (OWH), last updated: February 22, 2021